تربیت بچه اول سخت تر است یا آخر؟!

شما هم اگر بیشتر از یک فرزند دارید،حتما  به این نکته توجه کرده‌اید که حساسیت‌هایی که در فرزند اول داشتید در فرزند دوم ندارید یا با خودتان فکر کرده‌اید که بزرگ‌ کردن فرزند دوم راحت‌تر از فرزند اول بوده است. آنچه مسلم است رفتار والدین با اولین فرزند خود با رفتاری که با فرزندان بعدی دارند، متفاوت است. به طور کلی والدین به اولین فرزند خود توجه بیشتری می‌کنند و با او بیشتر حرف می‌زنند، در مقابل از او توقع و انتظارات بیشتری هم دارند.

 شاید پدر یا مادر بودن بزرگ ترین مسوولیت شما در زندگی باشد و تصور کنید برای اینکه مبادا فرزند شما دچار مشکلی شود باید همه درها را بست و پرده ها را کشید. اما این طرز فکر کاملا اشتباه است. این حمایت بیش از حد و مریض‌گونه چیزی نیست که خودتان هم از آینده آن خوشحال شوید. با دور نگه داشتن کودکان از واقعیت های زندگی در واقع آنها را از از درس هایی که باید در زندگی یاد بگیرند دور می کنید.

 

در چنین مواردی بهتر است خودمان و سایر اطرافیان، مواظب باشیم تا در صورتی که فرزندمان حرف درشتی زد، به هیچ عنوان واکنشی نشان ندهیم تا او واکنش ما را نوعی تحسین و تشویق به حساب نیاورد.

 علائم و نشانه ها:

 والدین معمولا تمایلی به عذر خواهی از فرزندشان ندارند. زیرا فکر می کنند که عذر خواهی نشانه ضعف است. هنگامی که وارد یک درگیری ناخواسته می شویم، احساس می کنیم که باید عذرخواهی کنیم تا به درگیری پایان دهیم.

کاهش گفتگو در خانواده‌ها و کاهش ارتباطات کلامی میان اعضای خانواده به مرز هشدار رسیده است و سلامت خانواده‌ها را تهدید می‌کند. نتایج یک پژوهش که در گروه آسیب شناسی اجتماعی در بنیاد علوم رفتاری انجام شده نشان می‌دهد میزان همکلامی والدین شاغل با فرزندان در روز فقط ۴۹ دقیقه است! آنها به علت گرفتاری‌های شغلی، مشکلات رفت و آمد، تماشای تلویزیون و... فقط حدود ۴۹ دقیقه در روز را با فرزندان خود سپری می‌کنند و همکلام می‌شوند.

سعی کنید در خانه خود این طرز فکر را القا کنید که تمیز بودن خانه احساس بسیار خوبی به انسان می دهد. اگر کودک از جمع کردن وسایلش خودداری کرد، خودتان آنها را جمع کنید و بگویید: «به نظرت این طوری بهتر نیست؟ وقتی همه چیز مرتب و سرجای خودش است آدم احساس بهتری دارد.»

 او کوچک‌ترین عضو جمعی است که باقی اعضایش، وارد چهارمین دهه زندگی‌شان شده‌اند. فرزند آرام شما که هنوز سنش دو رقمی هم نشده، به محض ورود به چنین جمعی، آدمی دیگر می‌شود. تمام رفتارهایی که همیشه در مقابلش منع می‌کردید را از خود بروز می‌دهد و دوست دارد به تک‌تک مهمان‌ها و تمامی وسایل صاحب خانه، صدمه بزند. اما چرا فرزند همیشه مودب و آرام شما، در مهمانی به یک غول کوچولو تبدیل می‌شود و هرکار می‌کنید، نمی‌توانید مانعش شوید؟ علم روانشناسی می‌گوید، گاهی بچه‌ها، نیاز به جلب توجه دارند اما این نیاز را، همیشه با تقاضای مستقیم توجه از والدین طلب نمی‌کنند. نشان دادن رفتار‌های مخربی که واکنش دیگران را در پی دارد هم یکی از راه‌هایی است که بچه‌ها از طریق آن، نیاز به مورد توجه قرار گرفتن را بیان می‌کنند.

 آداب معاشرت را به فرزندانتان آموزش دهید!

در محیط خانه و اجتماع برجسته ترین نقش مادر نقش تربیتی است. اهمیت این نقش از آن جا روشن می شود که کودک نخستین بار در آغوش مادر قرار می گیرد و آداب و رسوم اجتماعی را از او می آموزد. کودک از دامن مادر یاد می گیرد که چگونه با دیگران رفتار نماید و چگونه با آنان برخورد داشته باشد. چگونگی رفتار مادر با کودک در شکل دهی ساختار شخصیتی او تأثیری چشم گیر دارد. از این رو، کارشناسان مسائل تربیتی بر نقش مادر در تربیت فرزند همواره تأکید داشته و دارند.

حاضرجوابی کردن کودکان

 مادر : خانم حلی ساز ، دختر من همش حاضر جوابی می کنه . هر چی که من می گم جواب منو می ده . واسه ی هر چیزی جوابی داره . تازگی ها هم یاد گرفته همش می گیه " تو مامان خوبی نیستی " . اگه من رو دوست نداری چرا مامان من شدی ؟ مامان دوست های من مثل تو نیستند، با دخترشون  مهربون هستند . کاش تو هم مهربون تر بودی. .  .

 زندگی آپارتمانی دردسرهای زیادی برای بچه های این روزگار درست کرده اما شما به عنوان والدین این بچه ها، مراقب باشید تا دردسرهایشان را بیشتر نکنید! اگر جزو آن دسته از پدر و مادرهایی هستید که مرتب به فرزندتان می گویید ندو، بازی نکن، نپر، بنشین و دوست دارید بچه سرش را با تلویزیون و بازی های کامپیوتری گرم کند، باید بگوییم سخت در اشتباهید. چون روانشناسان می گویند بازی کودکان موجب کنترل خشم، ترس و اضطراب آ‌نان می‌شود.

 

  ما در جامعه ای زندگی می کنیم که به دلایل مختلف والدین نمی توانند، نمی خواهند یا شاید می ترسند که به کودکان خود ادب و نظم یاد بدهند. در نتیجه بسیاری از کودکان امروزی نه تنها بی ادب، مخرب و حرف گوش نکن می شوند، بلکه دچار اضافه وزن هم می شوند.

  این پرسش و پاسخ ها حول کودکان پیش دبستانی می چرخد که هنوز بلد نیستند درست پشت میز بنشینند و غذا بخورند.

من می خواهم فرزند پیش دبستانی ام رفتار بهتری سر میز داشته باشد، چه باید بکنم؟

 

خانواده سالم و موفق معناهای متفاوتی می‌تواند داشته باشد. برخی والدین فکر می‌کنند اگر فرزندانشان از آنها حرف‌شنوی داشته باشند.

خانواده موفقی دارند و عده‌ای معتقدند دادن آزادی‌های زیاد به فرزندانشان باعث می‌شود خانواده موفق و شادی داشته باشند اما واقعا خوشبختی درون خود آدم‌هاست. اگر کودکی احساس کند به راحتی می‌تواند مشکلاتش را با والدینش در میان بگذارد، احساس خوشبختی خواهد کرد.

 
 آیا می دانید لحن صدایی که ما (چه بزرگسال و چه کودک) به کار می بریم پس از مدتی، برایمان عادت می شود. این عادت، نه فقط در صدای ما بلکه در نحوه زندگی و رفتارمان نیز اثر می گذارد! نق نق کردن، معمولا برای اظهار شکایت و جلب توجه شروع می شود و اگر به نق نق های کودکان بی اعتنا باشیم فردی غرغرو و همیشه شاکی تحویل جامعه می دهیم.
اولین کار باید به دنبال علت بگردیم.
بعد از آن باید این کارها را انجام دهیم:

یکی از دغدغه های مادران، آشنا کردن دختران با حجاب است، در این یادداشت چند پیشنهاد برای مادران در نظر گرفته شده است که امیدواریم سازنده باشد چرا که به نظر کارشناسان علوم دینی و روانشناسان برای عملی شدن این رفتار الهی می باید قدم های حساب شده برداشت تا شاهد اثرات زیبا و ماندگاری باشیم.

دخترانمان را چطور با حجاب آشنا کنیم؟

 

خانواده جایی است که همه ما آن را درک کرده‌ایم و در آن رشدونمو یافته‌ایم، بنابراین مساله پراهمیتی است. نکته‌های بسیار زیادی هم وجود دارد که با رعایت آنها می‌توانیم یک خانواده سالم و خوشبخت داشته باشیم؛ مثلا اینکه سعی نکنیم در خانه فقط حرف، حرف یک نفر باشد، چرا که همه اعضای خانواده حق دارند نظراتشان را بیان کنند و با همدلی میان اعضای خانواده‌ می‌توان مشکلات را حل کرد و به آرامش رسید...

 

 گاهی اوقات تنها راه ساکت کردن بچه و اینکه به حرفتان گوش کند، داد زدن است. اما بهتر است ولوم صدای خود را پایین بیاورید و روش های بهتر و کارآمدتر را امتحان کنید.

  معمولا دختران و پسران به دلیل اینکه خصوصیات درونی‌شان با هم متفاوت است در جامعه نیز از نظر اجتماعی و رفتاری در شرایط خاصی نسبت به یکدیگر قرار می‌گیرند؛ از نوع بازی و ارتباط با همسالان گرفته تا نوع روابطشان با والد همجنس‌. بنابراین والدین باید با توجه به خصوصیات رفتاری، شرایط زیستی و جسمی کودکان با آنها رفتار کنند و آنها را مورد تشویق یا تنبیه قرار دهند...

  اگر می‌خواهید با مفهوم دقیق تربیت دینی آشنا شوید و بدانید از کی و چگونه فرزندتان را با فلسفه روزه گرفتن و تمرین روزه‌داری آشنا کنید، حجت‌الاسلام والمسلمین نصیر عابدینی، کارشناس ارشد روانشناسی به این‌گونه پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.

پیش از هر چیز یادآوری این نکته ضروری به نظر می‌رسد که آگاهی دادن به نوجوانان درباره ارزش‌های مذهبی و اجتماعی، آناتومی و فیزیولوژی دستگاه تولید مثل و مشاوره و برقراری ارتباط صحیح با آنان باید در برنامه تربیتی والدین و اولیای مدرسه قرار گیرد. در میان تغییرات ناشی از بلوغ تغییرات ایجاد شده در دستگاه تولید مثل و میل جنسی، آشکارترین تحولات این دوره هستند.

 والدین از وعده و وعید دادن به فرزندان خود به چند دلیل استفاده می کنند: برای رشوه دادن به فرزند جهت انجام کاری که خودشان می خواهند، اجتناب از برخورد احتمالی با فرزندشان، ناامید نکردن فرزند و ایجاد امید در او. ولی بچه ها وقتی نوبت به قول می رسد بسیار سمج می شوند و شکستن قول و عهدتان با آنها در واقع اعتماد او به شما را از بین می برد. در اینجا به چند قول و وعده و وعید که معمولاً والدین می دهند (و آنها را می شکنند!) اشاره می کنیم و توصیه هایی برای والدین می آوریم.

 

تربیت جنسی کودکان

موضوع تربیت جنسی کودکان از دغدغه های اصلی و مهم والدین و مربیان است. در موارد بسیاری مشاهده شده که رفتار غلط مربیان و والدین در این زمینه، تبعات جبران ناپذیری را بر روح و ذهن کودکان باقی گذاشته است به گونه ای که آثار آن در سنین بزرگسالی هم وجود داشته است.

شاید با خودتان فکر کنید که «پس کی پسرم می‌تواند اتاقش را خودش جمع کند!» یا «روزی را می‌بینم که دخترم لباس‌هایش را مرتب در کمد بگذارد؟!» وقتی ریخت و پاش و بی‌نظمی و بازیگوشی فرزندتان را می‌بینید شاید فکرش را هم نکنید که همین‌ها روزی از پس کارهایی که به آنها محول می‌شود، بربیایند. اما لازم نیست خودتان را خیلی نگران کنید. کافی است کودکی خودتان را به خاطر بیاورید تا بفهمید که آنها هم بالاخره روزی همین کارهای شما را انجام خواهند داد. ولی بهتر است چند راه را امتحان کنید تا زودتر این حس زیبای مسئولیت‌پذیری را در آنها زنده کنید.

کارهای کوچک به او بسپارید

پیشرفت علم همیشه هم خوب و سازنده نیست. یعنی همه مسایل دنیا دو صورت دارند: منفی و مثبت. فناوری هم اینگونه است. انیشتین جمله جالبی در این مورد دارد که می گوید: «من از روزی می ترسم که تکنولوژی از تعامل انسانی پیشی بگیرد. چنین روزی، جهان نسلی از احمق ها خواهد داشت.» این جمله بار مفهومی بالایی دارد. همه از تکنولوژی در جهت بهبود امور استفاده می کنیم اما اگر قرار باشد همه زندگی ما را فرا بگیرد، فاتحه انسانیت و مهربانی را باید خواند.

از چه سنی برای کودکان موبایل بگیریم؟

 فصل مدرسه شروع شده و خانواده هایی که بچه مدرسه ای دارند دوباره سیستم خانه و زندگیشان به هم می ریزد. دختر یا پسربچه هایی که از مدرسه می آیند کیف و لباس و روپوش خود را وسط خانه پرت می کنند و همه چیز طوری می شود که مادر بیچاره مدام باید جمع کند، بشوید، بسابد و داد بزند که درس بخوان، تکالیفت را انجام بده، زود بخواب، بیدار شو و ... . اما برای کلافه نشدن از این ناهنجاری ها که تا به آن عادت کنیم چندین هفته زمان خواهد گذشت هم راهکارهایی وجود دارد.

دورانی را که در آن زندگی می‌کنیم، عصرارتباطات می‌نامند. هر روز با روش‌های نوین و ساده‌تری برای ایجاد ارتباط بین افراد روبه‌رو می‌شویم و گرچه این وسایل ارتباطی، تسهیلاتی را درزندگی ایجاد می‌کند، ولی شکی نیست تدابیری خاص را برای استفاده از آنها در محیط خانواده الزام‌آور می‌کند.

به طور یقین یکی از این وسایل ارتباطی که خانواده ها را دچار چالش جدی درباره نحوه استفاده از آن از سوی فرزندان قرارداده، تلفن همراه است، اما آیا فرزندان باید از تلفن همراه استفاده کنند و اگر جواب مثبت است، چگونه؟

از منظر تربیتی رویکرد والدین به استفاده فرزندان از تلفن همراه در دوره های سنی مختلف باید متفاوت باشد. قطعا برای کودکان پیش دبستانی ضرورتی برای استفاده از تلفن همراه وجود ندارد، در صورتی که متاسفانه بسیاری از والدین بدون توجه به این مطلب برای فرزندان خود تلفن همراه تهیه می کنند در حالی که عملا فرزندان آنها در بیشتر اوقات که با والدین خود نیستند در محیط های آموزشی چون مهدهای کودک به سر می برند، امکان خبرداشتن از وضع آنها میسر است.

 

 وقتی والدین به تکلیف شب بچه ها علاقه و توجه فعالانه ای نشان دهند، بچه ها در مدرسه موفق تر خواهند بود. این به بچه ها نشان می دهد که آنچه انجام می دهند مهم است.

البته کمک به تکلیف شب نباید بدین معنا باشد که بچه چندین و چند ساعت روی میز خود خمیده بماند. والدین می توانند با کمک به مهارت های مطالعه و سازماندهی و توضیح یک مسئله سخت یا تشویق بچه به کمی استراحت، از او حمایت کنند. در این میان، شاید والدین هم چند چیز از کتاب های او یاد بگیرند!