مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

در فرهنگ ما وجود بزرگ‌ترها در خانه نشانه برکت در خانه است. اما نگهداری از سالمندان در خانه کار آسانی نیست و نیاز به توجه و دقت کافی دارد.

بررسی‏ها نشان داده است سالمندانی که در خانه از آنها نگهداری می‏شود از نظر جسمی و روانی ‏وضع بهتری دارند و بیشتر از زندگی‏شان لذت می‏برند. استقلال و آزادی عمل بیشتر، امکان مطالعه، صحبت کردن با افراد خانواده، دیدن دوستان و آشنایان و احساس تعلق به خانواده موجب می‏شود سالمندان در خانه احساس بهتری داشته باشند اما از آنجا که در این سن اغلب افراد تحرک کمتری دارند و بیشتر ساعات روز را در خانه هستند، از بیماری‏های مزمن رنج می‏برند و قدرت بدنی و حواس‏شان از دوران جوانی ضعیف‏تر است. بهتر است محیط خانه را برای راحتی و آسایش بیشتر آنها آماده و نکات ایمنی را در خانه رعایت کرد...

طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‏های آمریکا لیز خوردن و افتادن از علل اصلی حوادثی است که سالمندان در خانه دچار آن می‏شوند و پس از آن حریق و سوختگی دومین علت حوادث خانگی سالمندان است. برای پیشگیری از این حوادث در خانه لازم است اقداماتی در خانه انجام دهید.
 
پیشگیری از افتادن و لیز خوردن
افتادن و لیز خوردن از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین حوادث خانگی دوران سالمندی است. سالمندان اغلب دچار پوکی استخوان هستند و در صورت زمین خوردن استخوان‏هایشان زودتر دچار شکستگی می‏شود و طول دوره درمان هم اغلب طولانی است. برای پیشگیری از حوادث احتمالی بهتر است احتیاط‏های لازم را انجام دهید.

حمام: اغلب سالمندان در حمام در اثر سرگیجه یا برهم خوردن تعادل زمین می‏خورند، لیز می‏خورند و دچار آسیب و حادثه می‏شوند. بنابراین انجام اقدامات ایمنی در خانه اهمیت زیادی دارد. بهتر است کف حمام را با کف‌پوش‏های پلاستیکی بپوشانید از صندلی و چهارپایه مناسبی در حمام قرار دهید و در کنار شیر آب و دوش حمام هم برای حفظ تعادل دستگیره و میله نصب کنید.

پله‏ ها: بعد از حمام پله‏ها یکی از نقاط پرخطر است بنابراین راه پله‏ ها باید نور کافی داشته باشد. همچنین برای حفظ تعادل بهتر است میله‏ هایی در دو طرف پله نصب شود. به علاوه می‏توانید برای دید بهتر کناره‏ ها و لبه پله‏ها را با نوارهای شب‏رنگ بپوشانید.

فرش‏ها و کف پوش‏ها: بهتر است تمام قسمت کف اتاق‏ها با فرش و موکت پوشیده شده باشد. سرامیک و سنگ به خصوص بعد از تمیز شدن یا خیس شدن لیز می‏شوند. در قسمت‏های بدون فرش و موکت حتما از کف‌پوش‏های پلاستیکی ضداصطکاک استفاده کنید. زیر قالیچه‏ها و موکت‏ها حتما از پلاستیک‏های مخصوص کم کردن اصطکاک یا همان ترمز فرش استفاده کنید.

برداشتن موانع: در خانه ‏هایی که سالمند در آن زندگی می‏کند باز بودن مسیرها و راه‏های عبور و مرور خیلی مهم است. مبلمان، بوفه، میز و مجسمه ‏ها و چراغ‏های پایه دار را از سر راه بردارید.

روشنایی و نور کافی: در سنین بالا دید افراد کمتر می‏شود بنابر این بهتر است در همه جای خانه به‌خصوص حمام، راهرو و پله ‏ها نور و روشنایی کافی وجود داشته باشد.

ارتفاع مناسب: فراموش نکنید سالمندانی که روی صندلی چرخ‌دار هستند یا قدشان خمیده شده و از عصا استفاده می‏کنند، محدوده دسترسی محدودتری دارند و باید ارتفاع دستگیره ‏ها و سطح میزها و کابینت‏ها برای آنها متناسب شود.

نصب دستگیره‏ های آسان: برای سالمندانی که به علت آرتروز و دردهای استخوانی گاهی نمی‏توانند به خوبی از انگشتانشان استفاده کنند بهتر است از دستگیره ‏هایی که راحت باز می‏شوند و نیاز به پیچاندن و چرخاندن ندارند استفاده شود. هرچند وقت یک بار هم دستگیره‏ها را روغنکاری کنید.

پیشگیری از حریق و سوختگی
حریق و سوختگی دومین علت حوادث خانگی سالمندان است. برای پیشگیری وقوع چنین حوادثی بهتر است نکات زیر را رعایت کنید.

• برای پیشگیری از سوختگی با آب گرم بهتر است دمای آب شیر آب گرم و منابع حرارتی را کمتر از 70 درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید.

• حداقل یک شناساگر دود در خانه نصب کنید و هر ماه آن را بازرسی کنید و از سالم بودن آن مطمئن شوید.

• اگر عزیز سالمندتان دچار فراموشی یا کاهش هوشیاری است وقتی او را تنها می‏گذارید، شیر گاز را ببندید و به او تاکید کنید برای گرم کردن غذا از ماکروفر یا فر برقی استفاده کند.

• اگر سالمندتان سیگار می‏کشد به او یادآوری کنید که هیچ‌وقت در رختخواب سیگار نکشد.

سرگرمی ‏های خانگی
تفریح و سرگرمی مناسب دوران سالمندی را ‏فراهم کنید. اگر فرد سالمند قبلا به نگهداری از گل و گیاه علاقه داشته و در این زمینه مهارت دارد. این امکان را فراهم کنید تا این کار را انجام دهد. اگر در آپارتمان زندگی می‏کنید چند گلدان تهیه کنید و بالکن یا یک گوشه از خانه را به این کار اختصاص دهید. نگهداری گل و گیاه آنها را سرگرم می‏کند و اعتماد به نفس‌شان را بالا می‏برد. همچنین نگهداری از پرنده ‏هایی مانند قناری و مرغ عشق یا داشتن یک آکواریوم خانگی علاوه بر این که سالمند عزیزتان را سرگرم می‏کند موجب زیباتر شدن فضای خانه می‏شود. طی انجام این فعالیت‏ها فرزندان‏تان هم این مهارت‏ها را یاد می‏ گیرند و از تجربه پدربزرگ و مادربزرگشان استفاده می‏کنند.
 
به روایت آمار
• بنا به اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‏های آمریکا هر سال حدود یک میلیون سالمند بالای 65 سال در قسمت اورژانس بیمارستان‏ها تحت درمان قرار می‏گیرند. معمولا آنها هنگام کار کردن با وسایل و ابزاری که در طول روز با آن سرو کار دارند دچار آسیب و جراحت می‏شوند.

• میزان مرگ‌ومیر حوادث خانگی در سالمندان 3برابر جوان‌تر‏هاست؛ به‌طوری که این مقدار در سالمندان بالای 65 سال 60 مورد در 100 هزار نفر و در افراد زیر 65 سال 20 مورد در هر 100 هزار نفر است.

• با بالا رفتن سن میزان خطر بیشتر و بیشتر می‏شود. بررسی دقیق‏تر آمار مراجعین اورژانس بیمارستان‏ها نشان می‏دهد میزان حوادث خانگی در 65 سالگی 2برابر، در 75 سالگی 3برابر و بعد از 85 سالگی 4برابر بیشتر می‏شود.

• طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‏های امریکا علت 87درصد مرگ و میرها افتادن و زمین خوردن و 36درصد حریق و آتش سوزی است. همچنین لیز خوردن و افتادن از علت ‏های اصلی حوادثی است که سالمندان در خانه دچار آن می‏شوند.

• سال 1981 بیش از 622هزار سالمند بالای 65 سال در بخش اورژانس بیمارستان‏ها درمان شدند اما نکته قابل توجه این بود که بیشتر این نوع حوادث با رعایت برخی نکات ایمنی به راحتی قابل پیشگیری هستند.
منبع:سلامت ایرانیان