مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

از منظر دین اسلام ، زن در چه اموری می بایست از شوهر خود اطاعت و تبعیت نماید. شوهر در چه اموری ملزم به تبعیت از همسر خود است ؟چون هدف از ازدواج یکی شدن و به وحدت رسیدن آن دو (زن و مرد) نسبت به مصالح خانواده است و ازدواج عامل ایجاد انس و الفت و مودت و رحمت بین زوجین و از سویی عامل توالد و تناسل است، مخالفت زوجه و عدم تمکین او با این اصول سازگاری ندارد و با اصل و بنیاد ازدواج منافات دارد.

یکی از مواردی که زن باید از شوهر خود اطاعت کند حق استمتاع و قبول و پذیرش درخواست شوهر برای روابط جنسی است در شرایطی که مانع شرعی یا عقلی در کار نباشد و دومین مورد اذن هنگام خروج از منزل است.
اغلب فقها خروج بدون اذن زوجه را از موارد عدم تمکین عام به حساب آورده اند از جهت استحکام بنای خانواده و از این روی که این پایگاه انس و الفت که در اداره و تنظیم امور آن بایستی رعایت تمامی مصالح و منافع داخلی و خارجی آن بشود، از حضور یکی از ارکان خانواده خالی نباشد و چون تأمین معاش و گرداندن امور اقتصادی خانه به گردن مرد است و مرد ملتزم می شود که در خارج از منزل به تدارک امور خانواده و تأمین افراد بپردازد و نسبت به آسایش مالی خانواده تلاش می کند، زن هم در داخل بایستی به تأمین مصالح و استحکام بنای خانواده و تدارک امنیت و آرامش افراد بپردازد و اگر قرار باشد مرد از سویی خانه را ترک گوید و زن هم از سویی دیگر و بدون هیچ هماهنگی و برنامه ریزی با همسر، مأمن و پناهگاه همسر و خانواده را رها کند، پس تکلیف تدبیر و مدیریت داخلی امور منزل چه می شود.
تعیین این وظیفه برای زن هم در راستای تأمین مصالح خانواده و هم از باب حاکمیت صفا و صمیمیت و حمایت و حفاظت از کیان خانواده در غیبت شوهر است نه از باب اجازه تحکم به مرد دادن و روادانستن بعضی برخوردهای ظالمانه و غیر معقول برای مرد. و مرد هم در حدود مصالح خانوادگی باید نظر بدهد نه بیشتر.
به عنوان مثال مواردی که خروج از منزل بدون نیاز به اذن شوهر است محدوده این حکم را روشن می نماید. خروج برای واجبات عقلی و شرعی مانند فراگرفتن ضروریات اعتقادی و دینی، درمان بیماری، فرار از ضرر جانی، مالی و آبرویی، انجام واجبات دینی چون حج و ...، چنانچه ماندن زن در منزل توأم با عسر و حرج باشد، چنانچه ضمن عقد شرط کرده باشد که برای چه مواردی از منزل خارج می شود چون تحصیل و اشتغال و شرکت در فعالیت های اجتماعی، خروج برای تأمین معاش اگر شوهرقادر به نفقه نباشد یا از آن شانه خالی کرده باشد، خروج برای دادخواهی و ...
قابل ذکر است با توصیه های قرآن و معصومین (علیهم السلام) به مردان و زنان در حوزه ایفای حقوق متقابل، زیبایی واقع گرایی اسلام در اداره زندگی به گونه ای که در طرفین در حوزه مصالح خانوادگی مورد ظلم واقع نشوند و ظلم نکنند نمایان می شود. لذا تبعیت زن از شوهر به معنای تبعیت زن از خداوند است زیرا خداوند این امور را رسالت زن معرفی نموده است و انجام وظایف مرد نسبت به زن چون حسن معاشرت، تأمین امور اقتصادی و رعایت حق زناشویی زن (حق بیتوته و مضاجعت) به گونه ای که زن راضی باشد و نیاز او برآورده شود، تبعیت از خداوند است که این حدود را مشخص نموده است.
در واقع راز انعطاف زن و مرد در مقابل قوانین الهی و هدف از تشکیل خانواده تشکیل حوزه ی پرورش مسجود فرشتگان و جلوه خلیفة الهی است و در این کانون حق محوری در مقابل خودمحوری است و فقط قانون الهی است که انعطاف و پذیرش ایجاد می کند و وظایف زن و مرد را در یک سیستم ارائه می دهد.
در مقابل شوهر نیز موظف است درخواست های منطقی و مشروع همسر در مورد نفقه و پشتیبانی اقتصادی همسر را برآورده سازد و در عین حال نیازهای جنسی زن را به شایستگی پاسخ گو باشد.
آنچه در مورد وظایف زن و شوهر در بالا توضیح دادیم حداقل های واجبات که سرپیچی از آن گناه بوده و از نظر حقوقی نیز جرم محسوب می گردد. علاوه بر موارد فوق صد ها حکم اخلاقی در رابطه با زن و شوهر نسبت به یکدیگر وجود دارد.