مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

فرض کنید تلفنی صحبت می‌کنید و مکالمه مهمی هم دارید و کوچولوی شما وسط حرف‌تان می‌پرد و آب می‌خواهد یا سوالی می‌پرسد و یا اجازه می‌خواهد که برود و بازی کند. شما در ابتدا به او پاسخ نداده و به مکالمه خود ادامه می‌دهید. کم‌کم صدای کودک شما تغییر می‌کند. نق‌زدن را آغاز می‌کند و شاید هم جیغ بکشد و گریه کند تا سرانجام تسلیم شوید و از مخاطب خود بخواهید یک دقیقه گوشی تلفن را نگه دارد.

آیا این مساله برای شما اتفاق افتاده است؟

شما احتمالا از این رفتار کود‌ک‌تان خوش‌تان نمی‌آید ولی بهتر است بدانید خودتان موجب ایجاد آن شده‌اید؛ به دو دلیل، اول اینکه روش درست قطع کردن صحبت دیگران را به کودک نیاموخته‌اید و دوم اینکه به او نشان نداده‌اید که به نیازش توجه دارید و احساس‌اش را درک می‌کنید اما الان کار دارید. آموزش این مساله کار چندان ساده‌ای نیست چون نیازمند حفظ خونسردی ما والدین است.

بهتر است در صورت امکان، وقتی کودک کاری با ما دارد فورا پاسخ‌اش را بدهیم تا وادار نشود بیش از حد لازم منتظر بماند و در نتیجه کار ناشایستی انجام دهد. بهتر است هر کدام از ما برای اینکه به کودک‌مان نشان دهیم متوجه او شده‌ایم و می‌دانیم با ما کار دارد، علامتی را در نظر بگیریم. البته داستان به این سادگی هم نیست. اما به هر حال باید با تمرین به بچه‌ها بیاموزیم وقتی با کسی کار دارند، چه طور توجه او را به سوی خود جلب کنند و چه زمانی برای صدا کردن او مناسب است و یا چه طور باید صبر کنند تا زمان مناسب فرا برسد.

از وقتی بچه ام زبان باز کرد به او فهماندم که به محض اینکه بتوانم، پاسخ‌اش را می‌دهم. در ابتدا، همراه با علامت دست و با اشاره نشان دادم که او را دیده‌ام و حرف‌اش را شنیده‌ام و حالا که بزرگ‌تر شده دستم را به علامت یک بلند می‌کنم و می‌گویم: «یک دقیقه صبر کن!» سپس سعی می‌کنم واقعا در عرض یک یا دو دقیقه به درخواست‌اش گوش کنم و از اینکه صبر کرده است بسیار تشکر ‌کرده و او را تحسین می‌کنم. به تازگی به او یاد داده‌ام وقتی می‌خواهد وسط حرف کسی بپرد یا وقتی مشغول صحبت با دیگران هستم و با من کاری دارد از واژه «ببخشید!» استفاده کند.

من و پدرش هم به صورت نمایشی سعی می‌کنیم الگوسازی کنیم. مثلا وقتی پدرش با آرین مشغول بازی است، من وارد می‌شوم و می‌گویم: «ببخشید صحبت شما را قطع می‌کنم» و از این قبیل سناریوها. نکته مهم دیگر که باید آن را به مرور و با تشویق آموزش دهیم تمرین مهارت صبر کردن و منتظر ماندن است. آرین حتی چند لحظه هم نمی‌توانست منتظر بماند و تا می‌دید که کار دارم بدتر می‌کرد و مدام حرف‌اش را تکرار می‌کرد اما حالا یاد گرفته صبر کردن پاداش دارد و برای طول مدت انتظار از راه‌حل‌های سرگرم کننده پیشنهادی‌ام استفاده می‌کند. «آرین جان بیا برگ‌های کاهو را جدا کن تا سالاد را آماده کنم و غذا بخوریم» این سرگرمی کمک می‌کند متوجه طول مدت انتظار برای آنچه می‌خواهد نشود و من هم به کارهایم برسم.