مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

شاید یکی از بدترین و تلخ‌ترین تجربیاتی که افراد در دوران نامزدی با آن رو به رو می‌شوند، زمان‌هایی است که با هم در مورد مسائل مشاجره می‌کنند. این مشاجرات صرف نظر از دلایل مختلفی که دارند، گاهی ممکن است به ناکافی بودن توانایی افراد در برقرار کردن ارتباط مربوط باشند. چیزی که به آن عدم تفاهم، نداشتن زبان مشترک و حرف هم را نفهمیدن گفته می شود.

یکی از مهم‌ترین این علل رعایت نکردن اصول و قواعد گوش کردن است. ما آدم‌ها اغلب مواقع به طور کامل و دقیق به حرف‌های فرد مقابل‌مان گوش نمی‌دهیم و به همین علت مدام دچار سوء تفاهم و سوء برداشت می‌شویم و نامزدها نه تنها از این امر مستثنی نیستند بلکه به علت اینکه تازه با هم آشنا شده‌اند بیشتر مرتکب این اشتباه و در نهایت دلخوری و دل‌شکستگی فرد مقابل می‌شوند. برای جلوگیری از این اشتباه کافی ست یاد بگیریم درست گوش کنیم تا بتوانیم درست پاسخ داده یا عمل کنیم.

قواعد گوش دادن

توجه: یکی از مهم‌ترین پیش نیازهای گوش دادن درست، توجه به حرف‌های فرد مقابل (گوینده) است. افراد برای این کار باید تمام حواس خود را روی گوش دادن متمرکز سازند و از تمام چیزهایی که ممکن است موجب پرت شدن حواسشان شود، اجتناب کنند.

استفاده از علائم کلامی و غیرکلامی: گاهی افراد برای اینکه به گوینده ثابت کنند که کاملاً به صحبت‌هایش توجه دارند و او را به ادامه صحبت تشویق نمایند، می‌توانند از روش‌های مختلفی که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود، استفاده کنند.

علائم کلامی

تصدیق

این نوع از علایم کلامی شامل کلمات و عباراتی است که نشانه تایید یا موافقت با اعمال و گفتار طرف مقابل است. از تصدیق برای تقویت قسمت‌های مهم گفتار طرف تعامل و جهت دادن به آن استفاده می‌نماییم. نمونه‌های آن عبارتند از «بله»، «درسته»، «همین‌طور است که شما می‌گویید» و...

تحسین

تحسین هم مانند تصدیق نوعی تقویت مثبت است ولی فراتر از یک تایید ساده یا توافق با گفتار و اعمال فرد مقابل می‌باشد. از انواع تحسین کلامی می‌توان به عباراتی مانند «آفرین!»، «چه جالب!»، «ادامه بده»، «عالیه» اشاره نمود که متناسب با وضعیت به کار می‌روند.

حالات چهره بیانگر هیجانات درونی افراد است که نسبت به صحبت‌های شخص مقابل ابراز می‌کنند. مانند «بالا انداختن ابروها» که نشانه تعجب شنونده است

انعکاس احساسات

انعکاس احساسات نوعی همدردی به حساب می‌آید و کاربرد آن زمانی است که شخص مقابل نیاز به یک همدرد برای کسب آرامش دارد. مثلاً وقتی کسی ناراحت، عصبانی و آشفته حال است باید از این فن استفاده نمود. برای بازگرداندن احساسات باید به دقت به صحبت‌های فرد مقابل گوش فرا داد تا از نیازها و مسائل اصلی او باخبر شد و گفتار را بر اساس آن نیازها تنظیم نمود.

تعبیر و تفسیر کردن

در این روش افراد با استفاده از گنجینه لغات شخصی خود، مطالبی را که شنیده‌اند برای گوینده تفسیر می‌کنند. با این کار هم مطمئن می‌شوند که سخنان گوینده را درست فهمیده‌اند و هم نشان می‌دهند که در طول تعامل با دقت به سخنانش توجه می‌کرده اند.

علایم غیر کلامی

پاسخ‌های غیر کلامی نیز نقش مهمی در گوش دادن ایفا می‌کنند. برخی از این رفتارها نشانه توجه به گوینده و برخی هم نشانه بی‌توجه ای به اوست که باید به آن‌ها اهمیت داد.

تکان دادن سر

سر تکان دادن در مذاکره، علامت توجه به صحبت‌های فرد مقابل است. این مسئله باعث تشویق گوینده به ادامه تعامل می‌شود.

حالت چهره

حالات چهره بیانگر هیجانات درونی افراد است که نسبت به صحبت‌های شخص مقابل ابراز می‌کنند. مانند «بالا انداختن ابروها» که نشانه تعجب شنونده است.

وضعیت بدن: وضعیت بدن نیز می‌تواند معرف نگرش‌های مثبت، منفی و سطح هیجانات و تمنیات باشد؛ لذا باید به نحوه نشستن یا ایستادن بسیار توجه نمود. معمولاً گوینده با توجه به وضعیت بدنی فرد مقابل خود تصمیم به ادامه یا قطع مذاکره می‌نماید.

تماس چشمی مستقیم: تماس چشمی نشانه گوش دادن به صحبت‌های فرد مقابل است. معمولاً در زمان تعامل افرادی که شنونده‌اند بیشتر از گویندگان از نگاه ـ به ویژه نگاه‌های طولانی ـ استفاده می‌نمایند.

استفاده از سؤال: شنونده خوب کسی نیست که در تمام زمان صحبت سکوت کند. شنونده خوب فردی است که اگر در میان سخن، به موضوعی برخورد که برایش ابهام داشت یا در مورد آن اطلاعاتی نداشت، از فرد مقابل (گوینده) سؤال بپرسد. اگر این امر در جای مناسب خود و برای روشن شدن نکات مهم صورت پذیرد، نه تنها زشت نیست بلکه کاملاً مفید هم هست و از بروز بسیاری از سوءتفاهم جلوگیری می‌کند. علاوه بر این سؤال کردن به گوینده نشان می‌دهد که به صحبت‌هایش توجه شده است.

بازگو کردن صحبت‌ها: بازگو کردن صحبت‌های فرد مقابل باعث می‌شود که تعامل میان دو نفر از تکراری شدن، پراکندگی، غیرمتمرکز بودن، بی هدفی و... خارج شده و بر یک موضوع تمرکز یابد. علاوه بر این از بروز سوء تفاهم نیز جلوگیری می‌کند.

خلاصه کردن: این روش زمانی که افراد در مورد موضوع بسیار مهمی سخن می‌گویند یا می‌خواهند در مورد آن (موضوع مهم) تصمیم بگیرند یا قصد حل مشکلی را دارند، به کار گرفته می‌شود. خلاصه کردن صحبت‌های فرد مقابل نه تنها باعث می‌شود که شنونده همان پیامی را که قصد گوینده بوده دریافت نماید بلکه از بروز سوء تفاهم نیز جلوگیری می‌کند.

منبع: تبیان