مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

من قصد ازدواج دارم، ولی تا به حال به خواستگاری دختری نرفتم و تجربه ای در این زمینه ندارم؛ می خواستم در مورد چگونه صحبت کردن، سوالاتی که در جلسه خواستگاری باید پرسیده شود و همچنین  مسایلی که باید مد نظر قرار دهم، مرا راهنمایی کنید، تا همسری مناسب را انتخاب کنم؟

ازدواج، یکی از مراحل مهم زندگی انسان به شمار می رود. نتایج اطلاعات متعدد در مورد ازدواج، نمایان گر اهمیت آن در سلامت جسمانی و روانی شناختی افراد می باشد. به طور کلی آن چه در روان شناسی ازدواج مورد توجه است، بررسی عوامل مؤثر بر ازدواج و ارتقاء دهنده ی شرایط کیفی آن می باشد که مباحثی چون نقش عوامل مادی، فرهنگی، روانی و شخصیتی بر تصمیم گیری ازدواج و رضایت از آن را در بر می گیرد.

لذا شما باید سعی کنید اطلاعات خود در زمینه روان شناسی ازدواج را بالا ببرید و از منابع کمکی بهره ببرید.

توصیه می کنیم فقط از مجرای مشاوره بهره نبرید(هر چند دارای ارزش و بهای خاص خود است و اکیدا توصیه می شود) بلکه سعی کنید در کنار کمک و مساعدت یک مشاوره حضوری مجرب، مطالعات جدی و دقیقی در زمینه معیارهای انتخاب و روان شناسی ازدواج داشته باشید.

به طور کلی می توان گفت در روان شناسی ازدواج، دو دسته مبحث کلی مورد توجه است: یک دسته مباحثی که به شرایط قبل از ازدواج و در واقع مرحله ی تصمیم گیری برای ازدواج مربوط می شود و دسته ی دیگر، مطالبی را شامل می شود که به مراحل حین ازدواج و بعد از آن مربوط هستند در ادامه پاسخ شما سعی می شود بر روی موضوعات دسته اول پرداخته شود:

تصمیم گیری برای ازدواج
در این مرحله، تلاش می شود سؤالاتی از این قبیل پاسخ داده شود که یک فرد، چگونه می تواند زوج مناسبی برای خود انتخاب کند؟ در انتخاب زوج، چه اولویت هایی را مد نظر قرار دهد؟ آیا شرایط مادی مهم تر است یا شرایط خانوادگی و فرهنگی؟ عوامل شخصیتی تا چه اندازه می تواند ازدواج موفقی را پیش بینی کند؟ تناسب و همانندی در صفات شخصیتی، مهم تر است یا مکمل بودن این خصوصیات؟ چگونه می توان فهمید دو نفر از لحاظ شخصیتی، چه قدر با یکدیگر تناسب دارند و...

روان شناسی ازدواج تلاش کرده با انجام تحقیقاتی، به سؤالات بالا پاسخ های مناسبی داده و نتایج یافته های خود را در فرآیند مشاوره ی ازدواج، در اختیار افراد قرار دهد. آن چه در فرآیند مشاوره ی ازدواج در این مرحله مورد توجه است، رعایت اصل تناسب و اصل اولویت بندی می باشد.

براساس اصل تناسب، گفته می شود هر اندازه افراد از لحاظ شرایط مادی، فرهنگی، شخصیتی و تحصیلی، شبیه تر باشند، ازدواج موفق تری خواهند داشت. به همان اندازه که ازدواج یک فرد از طبقه ی اقتصادی بسیار بالا، با فردی از طبقه ی اقتصادی پایین، عدم هماهنگی و در نتیجه احتمال عدم موفقیت را به همراه خواهد داشت، عدم تناسب ویژگی های شخصیتی نیز مشکلات عمیقی را بروز خواهد داد.

ازدواج یک فرد با ویژگی شخصیتی برون گرایی، با فردی با ویژگی شخصیتی درون گرایی را تصور کنید. با توجه به این که افراد برون گرا، تمایلات شدیدی به شرایط بیرونی مانند برقراری روابط اجتماعی، حضور در جمع و... دارند و افراد درون گرا برعکس، تنهایی را بیش تر می پسندند، به نظر شما ازدواج موفقی خواهند داشت؟ براساس اصل اولویت بندی، گفته می شود چون در عمل، امکان ازدواج با فردی که از تمام جنبه ها، مطابق با شرایط وملاک های فرد باشد، پایین است. بنابراین توصیه می شود با اولویت بندی و امتیازدهی به هر یک از جنبه های مورد نظر، تصمیم گیری را آسان تر انجام دهند.

عوامل که در عدم موفقیت ازدواج، تأثیرات اساسی دارد عبارتند از:
- عدم تناسب فرهنگی، اجتماعی، شخصیتی و اقتصادی

- عدم آشنایی زوج ها با برقراری ارتباط مناسب و تعاملات سازنده: زوج هایی که روابط متعادل تری برقرار می کنند، به طور معمول موفق ترند. زوج های ناموفق، افرادی بوده اند که یک یا هر دوی آنان، توان برقراری رابطه مثبت را نداشته اند یا بیش از حد به این روابط بها داده اند، به طوری که به نوعی وابستگی کشانده شده اند. به عبارتی، به همان اندازه که سردی در روابط مشکل آفرین است، علاقه مندی مفرط و خارج از حد که به صورت وابستگی و چسبندگی ظاهر می شود نیز مشکل آفرین خواهد بود.

- عدم آشنایی زوج ها با فرآیندهای حل مسأله و مواجهه با تغییرات اساسی زندگی: هر چه زوج توان بیشتری برای حل مشکلات داشته باشند، برای نمونه به جای قهر، داد و بیداد و... که شیوه های منفی هستند، به شیوه های مؤثرتری مانند بحث و گفت و گوی آرام و... مسائل بین خود را حل و فصل کنند، موفق تر خواهند بود.

- ازدواج قبل از 20 یا بعد از 30 سالگی

- زوج ها بعد از یک اتفاق یا حادثه ی ناراحت کننده، ازدواج کرده باشند.

- یک یا هر دو شریک زندگی، درصدد فاصله گرفتن از خانواده ی اصلی خود بوده یا برعکس، به خانواده ی خود وابسته باشند.

- زوج ها دارای منظومه ای از برادران و خواهران ناسازگار باشند.

- زوج ها در محلی بسیار نزدیک یا بسیار دور از هر یک از خانواده های اصلی خود، سکونت داشته باشند.

- زوج ها قبل از یک دوره ی آشنایی 6 ماهه و یا پس از دوره ی نامزدی 3 ساله، ازدواج کرده باشند.

- جشن ازدواج، بدون حضور اعضای خانواده یا دوستان برگزار شده باشد.

ضمنا اگر طرف مقابل حایز هر یک از این ویژگی ها بودند، مورد مناسبی برای ازدواج نخواهند بود پس توجه کنید:
-اگر در خانواده پدری و زندگی مجردی خود، مسئولیت کاری را به عهده نمی گیرد یا در مسئولیت محوله تعلل می ورزد.( تنبلی و بی مسئولیتی)

-  اگر با پدر، مادر، برادر و خواهر خود( که به نظر حتی غیرمنطقی بوده یا اخلاق دلخواه را ندارند) ارتباط سازنده و راضی کننده ندارد (عدم تعامل و ارتباط اجتماعی صحیح با دیگران)

-  اگر در زندگی، مرتب شغل خود را عوض کرده ، با دوستان زیادی به خاطر مشکلاتی قطع رابطه نموده ، رشته تحصیلی خود را تغییر داده یا ترک تحصیل کرده ، علائق خود را نیمه کاره رها کرده و ثبات فکری، احساسی و رفتاری ندارد.(عدم ثبات فکری، احساسی و رفتاری)

- اگر بیشتر به جای گوش کردن، صحبت می کند و بیشتر از آنکه سعی کند دیگران را بفهمد، سعی دارد که دیگران وی را درک کنند.(عدم مدیریت رابطه)

-  اگر بسیار هیجان طلب است و صرفا، هیجانات وی را به سویی می کشاند و قادر به تعویق انداختن خواسته هایش نیست.(هوش هیجانی پائین)

-  اگر در آینه نگاه دیگران، وی فردی غرغرو، سرزنش گر، وابسته، احساساتی، بدبین، گوشه گیر، پرخاشگر، دمدمی مزاج، خودخواه، گوشت تلخ، غمگین یا تکانشی به نظر می آئید.(اختلال شخصیت)

اگر دچار این دست افکار هستید نیز بسیار مراقب باشید چون هنوز وقت ازدواج تان نرسیده است:
- اگر تصور می کنید; افکار، احساس و رفتار همسرتان را در آینده به دلخواه خود تغییر می دهید.(خطای شناختی)

- اگر به دنبال همسر مناسبی هستید به نحوی که در زندگی مشترکتان در آینده با هیچ گونه مشکلی مواجه نشوید.(خطای شناختی)

- اگر در پی کسب لذت و علائق خود، کارها و مسئولیت هایتان بر دوش دیگران قرار می گیرد.(اصالت لذت، و عدم مسئولیت پذیری)

-اگر فقط منطق و طرز نگرش خویش را قبول دارید و در برابر دیگران حالت دفاعی یا حالت تهاجمی می گیرید و قادر به درک افکار، احساس و رفتار دیگران نیستید.(واکنش دفاعی و خود میان بینی)

- اگر نقاط ضعف و نقاط قوت خود را به صورت شفاف نمی بینید. (عدم خودآگاهی)

- اگر تاکنون با نظرات، انتقادات و پیشنهادات دیگران، تغییری در رفتارهای شما ایجاد نشده است.(عدم مدیریت خود یا خود مدیریتی)

- اگر فکر می کنید، از میان چند میلیارد ساکنین کره زمین، فقط و فقط یک شخص مناسب شماست و ارزش ازدواج دارد و در غیر این صورت زندگی شما بی معنا شده و باید بمیرید یا تا آخر عمر مجرد بمانید.(خطای شناختی، عدم کنترل احساس، هوش هیجانی ضعیف)

- اگر بدون اینکه خود را دقیقا ارزیابی کنید و بشناسید، دنبال همسر مناسب می گردید.( عدم شناخت خود)

- اگر وضعیت فعلی تان راضی کننده نیست و برای رهایی و فرار از موقعیت، اقدام به ازدواج می کنید.(مشکل در شیوه حل مسئله)

منبع: تبیان