مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

غذا و تغذیه
بطور کلی هر موجود زنده ای برای رشد و ادامه زندگی و انجام اعمال حیاتی لازم، احتیاج به جذب مرتب موادی بنام غذا دارد. غذا عبارت است از هر ماده جامد یا مایعی که بعد از خوردن و هضم شدن سبب ایجاد حرارت و انرژی شده و موجب رشد و نمو و ترمیم بافت ها می گردد.

معمولاً غذایی که انسان مصرف می کند از مواد مختلفی از قبیل چربی، گلوسید (قند)، پروتئین، ویتامین و املاح و مقادیری آب تشکیل شده است. این مواد را به عنوان ماده مغذی نامگذاری کرده اند. بعضی از غذا ها فقط حاوی یک ماده مغذی هستند مثل شکر که فقط دارای کربوهیدرات است و بعضی دیگر حاوی مقدار فراوان و متنوع از این مواد مغذی است مانند شیر که دارای پروتئین، چربی، کربوهیدرات و املاح و گروهی از ویتامین ها است.
برای این که بدن تمام احتیاجات غذایی خود را بطور کامل بدست آورد و غذا متعادل باشد باید از انواع غذاهایی که در دسترس هستند مصرف نمود تا هر کدام یک یا چند نوع از این مواد مغذی را برای بدن تأمین نماید. جمع انواع غذاهایی که لازم است انسان مصرف نماید تا برنامه غذایی کامل و متعادلی داشته باشد در حدود ۴۰ تا ۵۰ نوع است.
به مجموعه تغییر و تبدیل مواد غذایی در بدن که موجب می گردد عضو زنده و سلول های آن مواد مغذی را دریافت نموده و به مصرف رشد و نمو، نوسازی و نگاهداری عضو برسانند و حرارت و انرژی لازم و کافی جهت انجام اعمال حیاتی تأمین گردد، تغذیه می گویند.
گروه های غذایی
از غذاهایی که روزانه مصرف می کنیم انرژی بدست می آید. بطور معمول ۵۰ تا ۶۰ درصد انرژی کل از کربوهیدرات ها، ۱۵ درصد از پروتئین ها و ۳۵ تا ۴۵ درصد بقیه از چربی ها تأمین می گردد. این ارقام و منابع تأمین کننده انرژی با عوامل متعددی از قبیل فرهنگ، کشاورزی، اقتصاد و سطح آگاهی مردم مربوط می باشد.
مواد غذایی را از نظر کیفی و ظاهری به گروه های مختلف زیر تقسیم می نمایند:
۱. گروه غلات و نان مانند گندم ـ جو ـ نان ـ ذرت ـ بیسکویت ـ ذرت بوداده ـ بلغور گندم و جو.
۲. گروه گوشت و تخم مرغ و حبوبات مانند مرغ ـ جوجه ـ ماهی ـ جگر ـ میگو ـ انواع گوشت ـ تخم مرغ ـ بادام ـ فندق ـ پسته ـ انواع تخمه ها ـ نخود ـ عدس.
۳. گروه شیر و فراورده های آن مانند شیر ـ پنیر ـ ماست ـ کشک ـ دوغ ـ بستنی.
۴. گروه سبزیجات و میوه جات مانند سیب ـ پرتقال ـ گلابی ـ موز ـ خرما ـ میوه های خشک ـ گوجه فرنگی ـ پیاز ـ هویج ـ کاهو ـ خیار ـ شلغم ـ کلم ـ لبو ـ سبزیجات برگ سبز تیره مثل سبزی خوردن ـ هندوانه ـ طالبی ـ سیب زمینی ـ کدو و … .
بهداشت برای خانواده – انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، ص ۷۴