مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

45 دقیقه است که کنار خیابان توی ماشین نشسته‌اید تا از خانه بیرون بیاید، تازه نامزد کرده‌اید و هنوز رودربایستی‌های‌تان سر جایش است. کلافه‌اید اما خودتان را با زمین و آسمان مشغول می‌کنید و منتظر می‌مانید تا بالاخره در خانه را می‌بندد و با لبخند می‌آید. می‌خواهید بپرسید کدام گوری. . . ؟ اما با کمال ادب می‌گویید: «خوبی؟» می‌گوید: «خوبم، ببخشید معطل شدی. داشتم می‌اومدم!» و در همین لحظه نامبارک است که زنجیره انتظارکشیدن‌های بعدی‌تان تشکیل می‌شود.

تازه این همه‌اش نیست. دقت که می‌کنید، می‌بینید در تابستان و زمستان دستکش به دست دارد، از دستگیره در و کثیفی‌اش در حد مواجهه با موش و هوو، می‌ترسد! گاهی اوقات خرافاتی هم می‌شود و یک چیزهایی را می‌شمارد. چیزی نمی‌گذرد، درهمین روزهای خاطره‌ساز نامزدی می‌فهمید همان کسی که سلیقه، تمیزی و براقی درحد متالیکش در ابتدا خوشحال‌تان کرده بود، واقعیت ناخوشایندی را درخانه پدری‌اش پنهان کرده است. نامزد عزیزتر از جان‌تان وسواس دارد.

شناخت و بررسی انواع شخصیت‌های وسواسی پیش از ازدواج

زندگی فست فودی و وسواس؟
امروزه در دنیای علم، دیگر دهم‌های ثانیه هم مهم هستند. در زندگی روزمره هم سال‌هاست فست‌فود‌ها آمده‌اند تا یادآوری کنند انسان برای هیچ کاری وقت کافی ندارد حتی برای رساندن آب و غذا به خودش! در چنین شرایط تند و تیزی فرد وسواسی در خودش گیر کرده است. او دوست دارد برای بار هزارم دست‌هایش را آب بکشد، جانماندن کلید خانه را بررسی کند؛ پول‌های کیفش را از تراول تا سکه‌های صد تومانی مرتب کند و ده‌ها مورد دیگر.

رفتارهای وقتگیر و تشریفاتی‌اش خیلی مواقع باعث می‌شود تا از اصل مطلب جا بماند. هنوز در حمام است که شروع ساعت کاری می‌گذرد و چیزی به کنکور نمانده که دارد رنگ خودکارهایش را ست می‌کند. مشکل بزرگ وسواس، وقت‌کشی در زمانه‌ای است که هیچ کس وقت ندارد ضمن اینکه تا وقتی مشکل بزرگ وسواس روی تمیزی و تکرار باشد، برای کارهای مهم‌ترش تمرکزی نخواهد داشت.

سراغ من اگر می‌آیید، دست و رو شسته بیایید!
فرد وسواسی گاهی اطرافیانش را به انجام کارهایی که واجب می‌داند، وادار می‌کند یا با دقت‌ها و سختگیری‌های بیش از حدش دیگران را آزار می‌دهد. ‌مهمانان در آستانه در ایستاده‌اند تا مجوز ورود صادر شود ! آنها باید به صف بایستند؛ کفش‌های‌شان را از پا خارج کنند و با احتیاط دمپایی رو فرشی‌هایی را که از نظر صاحبخانه تمیز هستند، بپوشند. این خوان که گذشت باید همه از دم با صابون دست‌های‌شان را بشویند بعد هم مواظب باشند مبادا یک قطره آب از دست‌ها روی موزاییک کف دستشویی بریزد و جایی را خیس کند.

این سلسله مراتب خسته‌کننده باعث می‌شود که فرد وسواسی در روابط خانوادگی و اجتماعی‌اش دچار مشکل شود و خیلی از دوستان، عطای دیدار با او را به لقایش ببخشند. پس اگر فردی اجتماعی هستید با وسواسی‌ها دچار مشکل خواهید شد.

مبادا آدم بکشم!
افراد وسواسی بدون اینکه بخواهند در ذهن‌شان افکار مزاحمی شکل می‌گیرد به‌طور مثال گاهی دارای افکار خشونت‌آمیز هستند و فکر می‌کنند مبادا کسی را با چاقو بکشند؛ این فکر، ناخودآگاه آغاز می‌شود و آنقدر ادامه می‌یابد که فرد وسواسی برای جلوگیری از قتل و کشتن اشخاص غریبه یا خودی، دیگر دست به چاقو نمی‌زند که هیچ، هر چه چاقو و قیچی و وسیله تیز باشد، از خودش دور می‌کند.

وسواس لیز!
بعضی از افراد وسواسی به آلودگی، خیسی و کثیفی به‌شدت حساس هستند. به‌طور نمونه نامزدتان را می‌بینید که در حد کنده شدن پوست دست‌هایش آنها را با صابون بارها می‌شوید؛ کیف دستی، مداد و خودکار را هم شاید بشوید. از همه چیز چندشش می‌شود حتی از ترشحات بدن خودش. حمام رفتنش به اندازه انجام دقیق‌ترین کارها وقت و حوصله می‌برد. به‌طورکلی دائم در حال شست‌وشو و غسل دادن است. چنین فردی اگر به هر دلیلی لباسش کثیف یا نجس شود یک لحظه تا برطرف شدن این مشکل آرام نمی‌گیرد.

مجبورتان می‌کند 200 کیلومتر را با حداکثر سرعت برای کشف آب در بیابان گاز بدهید چون اگر به هر نحوی نجس شود، اضطراب می‌گیرد و به همین دلیل نمی‌تواند از هیچ چیز دیگری لذت ببرد حتی سفر. در این نوع وسواس، فرد بدون دستکش به دستگیره‌ها دست نمی‌زند اگر هم بزند حتما آستینش را حائل می‌کند! از دست‌شویی رفتن به دلیل احتمال نجس شدن اجتناب می‌کند. خیس شدن را دوست ندارد و چه بسا تا آخر عمرش پایش را در استخر نگذارد و خلاصه فرد وسواسی پر از نکن نکن است.

مسوولیت شما را می‌پذیریم
در شرایطی که یکی از معضلات جامعه ما عدم مسوولیت‌پذیری افراد است، فرد وسواسی تعهد و مسوولیت‌پذیری افراطی دارد. او به دلیل ترس از اتفاقات فاجعه‌آمیز به‌طور بیمارگونه‌ای همه چیز را کنترل و بررسی می‌کند؛ مثلا شیرگازرا ازترس آتش‌سوزی بارها می‌بندد و بسته بودنش را کنترل می‌کند. از ترس دزد در خانه‌ را بارها قفل می‌کند و بعدباز هم کنترل می‌کند که قفل شده باشد ! گزارش کاری‌اش را صد بار می‌خواند تا غلط املایی و انشایی نداشته باشد. به‌طور کلی در ذهنش اضطراب وقوع فاجعه، قدم می‌زند و برای همین به‌شدت کنترل‌گر است.

تابلو را نیم میلی متر به چپ بچرخان
از نظر نامزد وسواسی شما هر چیزی باید درست سر جای خودش باشد. او گلدان را با دقت درست در مرکز میز می‌گذارد و با وسواس خاص و دقت عجیبی می‌گوید تابلو روی دیوار چند میلی متر کج شده و باید صافش کرد! از آن طرف دارید بی‌خیال چای‌تان را می‌خورید که فریاد می‌کشد. در حالی که چشمان‌تان از حدقه بیرون زده، می‌گوید: «حواستو جمع کن، لیوانو گذاشتی روی میز، بذار تو زیر لیوانی.» وسواس در مرتب کردن همه چیز و ایجاد تقارن در چینش وسایل و ابزار، نوع شناخته شده‌ای از وسواس است.

فرد وسواسی گاهی خرافاتی می‌شود
مثلا می‌گویند اگر موقع بیرون رفتن از خانه سه باربه تخته نزنیم حتما تصادف می‌کنیم؛ اگر جمله خاصی را  روز چهارشنبه بارها نخوانیم و در آب فوت نکنیم زلزله می‌آید؛ اگر به تعداد فرد فلان کار را انجام دهیم، بد یمن است اما اگر زوج باشد بی‌خطر می‌شود. اینها بخشی از رفتار‌های یک فرد وسواسی است. او گاهی به انجام و تکرار کارهایی می‌پردازد که کاملا خرافی است و هیچ ریشه عقلی و منطقی ندارد اما عمیقا به آنها باور داشته و عدم انجام‌شان او را عصبی می‌کند. اگر نامزد شما رفتار خرافی عجیب و غریب داشته باشد، زنگ خطری برای شماست و حتما باید برای درمانش اقدام کرد.

خدمت به زباله و بازیافت
در این نوع از وسواس فرد اضطراب دارد مبادا روزگار قحطی بیاید و دیگر چیزی پیدا نشود تا بخورد برای همین هم دست به احتکار مواد می‌زند و مقداری خوراکی هم همیشه در گوشه‌ای پنهان دارد. این دسته از افراد اغلب چیزهای بی‌ارزشی را که شاید هیچ وقت به درد هم نخورد نگه می‌دارند. به‌طور مثال می‌بینید هر چه سطل ماست و ظرف یکبار مصرف گوشت و مرغ در دسترس دارد، می‌شوید و انبار می‌کند. تعجب نکنید وقتی کشف کردید قهرمان قصه یک نصفه هندوانه را از شب یلدا تا تابستان نگه داشته است، او دارای افکار ناخودآگاهی است که اضطراب از دست دادن پول روز مبادا را دارد.

دقت در حد مویرگ!
افراد وسواسی دقتی بیش از اندازه دارند؛ یعنی همان طور که گفتیم از جابه‌جایی میلی‌متری تابلو روی دیوار، کشف یک چکه آب روی زمین آشپزخانه، عدم رعایت نقطه مرکز مطلق میزبرای جای گلدان تا یک قطره خیلی کوچک خون که به سختی دیده می‌شود؛ نظرشان را جلب کرده و می‌تواند عذاب‌شان دهد. آنها به‌طور افراطی به جزییات توجه می‌کنند. 

وسواس سلامت
بعضی از افراد وسواسی از بیمار شدن می‌ترسند و این وحشت برایشان بزرگ‌ترین معضل زندگی است. آنها سعی می‌کنند تا جای ممکن مراقب خودشان باشند؛ ضمن اینکه اخبار پزشکی را ازطریق اینترنت یا مجله‌های سلامت سایه به سایه تعقیب می‌کنند. بعضی دیگر هم روی مصرف مواد غذایی خاصی بیش از حد حساس هستند شاید به‌طور مثال آنقدر از مسمومیت با کنسروها می‌ترسند که حتی نمی‌توانند از رب استفاده کنند یا اینکه از لامپ کم‌مصرف و سرطان‌زا بودنش هراس جدی دارند.

چنین افرادی دوست دارند آزمایش‌های مختلفی را برای بررسی میزان سلامتی‌شان به‌طور منظم انجام دهند؛ به خصوص در مورد بیماری‌های خطرناکی مثل ایدز و سرطان پیگیرتر هستند و با هر روش ممکن هم اطلاعات می‌گیرند و مدام خودشان را از لحاظ سلامتی محک می‌زنند. وسواس سلامت با یک ترس جدی همراه است و آرامش را در زمان سلامتی هم از شخص سلب می‌کند.

رابطه زناشویی با فرد وسواسی
افرادی که وسواس‌شان از نوع حساسیت به آلودگی و نجاست باشد، رابطه جنسی را اغلب دوست ندارند و حتی ممکن است به نظرشان منزجرکننده بیاید. فردی را تصور کنید که تا وقتی بدنش تمیز نباشد یک لحظه آرامش ندارد؛ چنین کسی قطعا در جریان رابطه جنسی به اضطراب می‌افتد.

آزمون سخت شک و یقین
اختلال وسواس را مثل هر اختلال دیگری باید با توجه و دقت به نشانه‌هایش شناخت و پیگیری کرد. این بیماری به ظاهر ساده می‌تواند در طول زمان، زندگی شخص و همسرش را فلج کند و همه چیز را تحت تاثیر خودش قرار دهد اما خبر خوشحال‌کننده اینکه وسواس با همه بدقلقی‌هایش در صورت مراجعه به موقع، به دارو و روان‌درمانی، خوب جواب می‌دهد پس اگر نامزدتان وسواس داشته باشد و بخواهد این بیماری را درمان کند، می‌توانید مثل یک دوست کنارش بمانید و هر روز بهتر شدنش را با چشم‌های‌تان ببینید اما اگر نخواهد این موضوع را بپذیرد و معالجه را تا آخر دنبال کند، باید در ازدواج با اوحتما تردید و احتیاط کنید.

منبع:مجله زندگی ایده آل