مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

امروزه خیلی از جوانان می‌گویند نمی‌خواهند چشم بسته ازدواج کنند و معمولا یکی از دغدغه‌های آنها، پیدا کردن مشخصه‌هایی است که آنها را در پیش‌بینی ازدواجی موفق یاری ‌کند. خوشبختانه بیشتر صاحبنظران معتقدند با این همه دستاورد علمی که در زمینه فرایندهای ارتباطی زوج و عوامل موثر بر سلامت یا عدم سلامت رابطه زوج وجود دارد، تا حد زیادی می‌توان یک ازدواج موفق یا ناموفق را پیش‌بینی کرد...

خصوصیت‌های رفتاری و شخصیتی می‌تواند تضمین‌کننده یک ازدواج موفق باشد.

شاخص ارزشمندی که می‌توان بر اساس آن آینده یک ازدواج را پیش‌بینی کرد، کیفیت ارتباط پیش از ازدواج است. مشاهده رفتار دو نفر پیش از ازدواج، شاخص خوبی است که براساس آن پیش‌بینی کنیم بعد از ازدواج چگونه با هم برخورد خواهند کرد. سوال اساسی‌ای که این دو نفر می‌توانند از خود بپرسند این است: «در این مدت که همدیگر را می‌شناسیم، چه نسبتی از زمان با هم بودن را صرف رابطه مثبت و آرامش‌بخش و چه مدت را صرف رابطه منفی و تنش‌زا کرده‌ایم؟»

البته مدت زمان آشنایی و نوع رابطه تا حدودی تعیین‌کننده میزان درستی اطلاعات است؛ مثلا دختر و پسری که مدت کمی از زمان شروع آشنایی آنها می‌گذرد، فرصت زیادی برای شناخت همدیگر ندارند. علاوه بر این، آنهایی هم که در فضای عاشقانه و رومانتیک با هم ارتباط برقرار کرده‌اند، بهتر است زیاد به اطلاعاتی که در مورد همدیگر دارند، اعتماد نکنند.

پژوهش گاتمن
یکی از تاثیرگذارترین پژوهش‌ها در این زمینه، پژوهش‌های انجام گرفته به‌وسیله گاتمن است. گاتمن پس از انجام پژوهش‌های آزمایشگاهی، از طریق مشاهده رفتار 130 زوج که پذیرفته بودند زندگی زناشویی خود را زیر ذره‌بین بگذارند، به این نتیجه رسید که برخی از رفتارها و خصوصیات شخصیت زوج، به‌خصوص در ابعاد کلامی، عاطفی و جنسی، تا حد زیادی با رضایت زناشویی آنها مرتبط است و می‌تواند تضمین‌کننده زندگی مشترک طولانی‌مدت باشد.

گاتمن می‌گوید: «با مشاهده شکل گفت‌وگو و مشاجره زن و شوهر، می‌توان احتمال زندگی موفق یا طلاق گرفتن آنها را پیش‌بینی کرد.» وی به 4 خصیصه رفتاری، تحت عنوان «چهار اسب سوار که زندگی مشترک را به سرعت به سمت نابودی و طلاق پیش می‌برند» اشاره می‌کند:

انتقاد، سرزنش، جبهه‌گیری و سکوت. به عقیده او، در تمام ازدواج‌ها به نوعی شاهد 4 ویژگی فوق هستیم اما زمانی که این 4 سوار دائم در زندگی زناشویی حضور داشته باشند، رابطه زوج با مشکل جدی روبرو می‌شود. در نهایت، زن و شوهر بعد از تلاش‌های زیاد برای حل این مشکلات، امید خود را از دست می‌دهند، از همدیگر فاصله می‌گیرند، دچار احساس تنهایی می‌شوند و اگر به آنها کمک نشود، زندگی مشترکشان به پایان می‌رسد. وجود این 4 اسب سوار در زندگی، وقوع طلاق را پیش‌بینی می‌کند و در صورتی که اقدام‌ها و تلاش‌های زن و شوهر به نتیجه نرسد، درصد درستی این پیش‌بینی، از 90 درصد هم بالاتر می‌رود.

خصوصیات زوج‌های خوشبخت
محققان دیگری هم از طریق پژوهش‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که زوج‌های خوشبخت کسانی هستند که:

1. انتظارهای واقع‌بینانه‌ای از یکدیگر دارند و متوجه هستند که «ارتباط» همیشه بی‌دردسر نخواهد بود.

2. آنها در برقراری ارتباط کلامی، عاطفی و زناشویی مهارت خوبی دارند.

3. در حل مشکلات و تعارض‌ها مهارت خوبی دارند. البته همسران باید این مهارت‌ها را بیاموزند و در بهبود مشکلات تلاش کنند.

4. همسرشان را صادقانه و صمیمانه دوست ‌دارند و روابط آنها مانند دو دوست است. درخصوص مسایل و ارزش‌های اخلاقی، مذهبی و اجتماعی با یکدیگر توافق دارند.

در مجموع، در پاسخ به این سوال که کدام‌یک از خصایص فردی، خانوادگی و محیطی افراد، تضمین‌کننده ازدواج موفق است، باید گفت ترکیبی از خصوصیت‌های رفتاری و شخصیتی می‌تواند به احتمال زیاد تضمین‌کننده ازدواج موفق باشد. از جمله این خصوصیات، به‌طور خلاصه می‌توان به شباهت‌ها (در ابعاد فرهنگی، خانوادگی، سنی، تحصیلی، جسمانی و...)، ویژگی‌های شخصیتی، سلامت روان، علاقه و مهارت در برقراری روابط عاطفی و زناشویی، جذابیت جسمانی، میل و مهارت در رابطه زناشویی، مهارت‌های حل مساله و تعارض و حمایت خانواده دو طرف اشاره کرد.

منبع:سلامت