مادر ارجمند * اُمِّ فَرْوِة *(سلام الله علیها)

سوال:به نظر می رسد حجاب جزء احکام خصوصی اشخاص است، با توجه به اینکه احکام پوشش برای اهل کتاب نیامده و در زمان پیامبر و ائمه علیهم السلام کنیزان را اجبار نکرده اند و هیچ گاه برای موی سر، کسی مورد مجازات قرار نگرفته است. چنانچه پوشش سر از احکام تحمیلی است، در چه زمانی و به دستور چه شخصی صورت گرفته است؟

پاسخ
1) حجاب تا آنجا که در حریم زندگی خصوصی افراد است، یک امر فردی و خصوصی است و کسی نمی تواند دخالت کرده و تجسس نماید، ولی آنگاه که به یک امر اجتماعی تبدیل شد و با حقوق دیگران ارتباط پیدا کرد و به تشخیص نوع مردم و مسئولین امر موجب مفسده شد، حکومت و حاکم می تواند از باب نهی از منکر و صیانت از اخلاق و معنویت جامعه، حداقل حجاب را الزامی کند. حدود حجاب شرعی در کتب فقهی کاملاً معین شده است و البته حداکثر حجاب امری اختیاری است و کسی نمی تواند دیگری را به آن الزام نماید. حداقل حجاب یعنی اینکه بی حجابی نباید به گونه ای باشد که مفسده انگیز باشد. شما داستان غم بار اندلس سابق و اسپانیای امروز را شنیده اید و حرص و ولع مراکز استعماری را برای شیوع اخلاق جنسی غرب در بین مسلمین را ملاحظه می­کنید! آیا با این وصف فکر می­کنید اگر دخترکان زیباروی طناز به بازار جوانان پاک و اما پر از غریزه و هیجان و شهوت درآیند و متاع جمال و نمای خود را در چشم و خیال حساس آنان به حراج گذاشته و از آنان دل ربایی کنند، امری شخصی است؟ ما موافق دخالت حاکمیت به عنوان آمر به معروف و نگهبان سلامت اخلاق و معنویت دینی جامعه هستیم، البته به دور از افراط و تفریط.
امروزه در ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی بحمدالله زنان مسلمان خود سخت دلبسته حجاب ـ البته با مراتب مختلف آن ـ هستند و چنانچه در تاریخ دیده و خوانده اید، در مقابل کشف حجاب مقاومت­ها کرده اند و تنها تعداد اندکی هستند که از مرز حداقل حجاب عبور می کنند و این اندک را باید بسیار محاسبه کرد. در ضمن مطمئن باشید که به خاطر چند تار مو و بالاتر از آن کسی را مجازات نمی کنند، تنها در صورتی مجازات صورت می گیرد که منجر به فسادی آشکار و مفسده ای ناراحت کننده شده باشد.
2) بعضی از موضوعات در طول تاریخ و با دخالت دو عنصر زمان و مکان احکامشان متفاوت می شود مثلاً حضرت امیر (ع) سالی بر قاطر و اسب هم زکات [i] بست و سال دیگر برداشت یا در زمان ائمه علیهم السلام خرید و فروش سلاح آزاد بود ولی الآن کسی نمی تواند تانک و نفربر و تیربار خرید و فروش کند؛ شاید حجاب هم در عهد ائمه (ع) و پیامبر (ص) وضعیت خاصی داشته است، اما امروزه عنوان دیگری پیدا کرده و احکام دیگری یافته است.
3) بالاخره چنانچه تشخیص حاکم­اسلامی و ولی­فقیه بر این امر قرار بگیرد که اقتضاء مصلحت اسلام و مسلمین بر اجبار به انجام حکمی از احکام الهی است، می­تواند موجب اجبار نمودن اجرای آن حکم بشود.